Miejska Biblioteka Publiczna sięga swym rodowodem 1945 roku, kiedy to przy ul. Dworcowej 5 powstała Powiatowa Centrala Biblioteczna. Organizatorem był komitet społeczny, na czele którego stał dyrektor Gimnazjum Ogólnokształcącego Andrzej Wantuch. Pelagia Porzyńska, nauczycielka szkoły podstawowej, pełniła rolę pierwszego kierownika. W momencie otwarcia Biblioteka posiadała 190 woluminów (38 książek to dary od mieszkańców, 36 zakupiono ze składek społeczeństwa pozostałe z przydziału Ministerstwa).

W 1947 roku Biblioteka zmienia nazwę na Powiatową Bibliotekę Publiczną. Przełomowym rokiem w dziejach Biblioteki był rok 1948. Na stanowisko kierownika zostaje powołany Józef Makowski, który jednocześnie pełni funkcje inspektora samorządowego. Do końca tego roku uzyskano dodatkowy lokal, w którym utworzono Wypożyczalnię Miejską. Dzięki staraniom kierownika na terenie powiatu uruchomiono 7 bibliotek gminnych i 36 punktów bibliotecznych.

Następne lata, to ciagły rozwój czytelnictwa. W 1951r. chełmińska biblioteka, jako przodująca w województwie bydgoskim, otrzymała uroczyście wręczony milionowy tom bibliotek Pomorza. Józef Makowski pełnił funkcje kierownika do końca 1966 roku. Rok wcześniej zorganizował jeszcze bibliotekę w Chełmnie - na Rybakach.

Krótko bo tylko 5 lat, biblioteką kierował Antoni Korzecki. Natomiast przez rekordowy okres, 20 lat, funkcja kierownicza spoczywała w rękach Hanki Kubińskiej. Od 1992 do 31 sierpnia 2005 biblioteką kierowała Halina Zacharek. Obecnie funkcje tą sprawuje Marzanna Pieniążek.

W 1975 roku, roku reorganizacji administracyjnej, Biblioteka zmieniła nazwę na Miejską i Rejonową Bibliotekę Publiczną. W latach siedemdziesiątych utworzono dwie filie w rejonie i dwie w mieście. Następne dziesięciolecie zaowocowało 4 filiami w rejonie, w mieście otwarto filię w szpitalu Miejskim.

W obecnym budynku Biblioteka Miejska mieści się od 1984 roku.t to obiekt zabytkowy z 1811 roku. Początkowo słuzył wojsku jako arsenał, nestępnie mieściło się w nim kino "Wiarus". W 1972 roku budynek spłonął i dopiero pod koniec lat 70-tych zapadła decyzja o odrestaurowaniu go dla potrzeb Książnicy Miejskiej. Znalazły tu miejsce: wypożyczalnia dla dorosłych, oddział dla dzieci, czytelnia, gromadzenie i opracowanie księgozbioru, księgozbiór z fili nr. 1 i administracja. W latach 90-tych, w okresie przemian społeczno-politycznych, umieszczono też część księgozbioru ze zlikwidowanych filii nr. 2, 4 i 5.



9 listopada 1995 roku z okazji jubileuszu 50-lecia Bibliotece Miejskiej zostało nadane imię chełmińskiego drukarza, wydawcy, księgarza i bibliofila - Walentego Fiałka


W zbiorach Biblioteki znajdują się cenne pozycje m.in.: "Praktyka kryminalna" Jakuba Czechowicza - chełmińskiego prawnika, pierwsze wydanie "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza (Paryż 1834), "Historia Prus" drukowana w Gdańsku 1699 roku czy "Katechizm dla Diecezji Chełmińskiej" wydany w Chełmnie w 1836r.